Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ελλάδα

Εισαγωγή

Το ηλεκτρονικό εμπόριο, ή e-commerce, αναφέρεται στην αγορά και πώληση αγαθών ή υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου, καθώς και στη μεταφορά χρημάτων και δεδομένων για την εκτέλεση αυτών των συναλλαγών.

Στην Ελλάδα, το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει αυξηθεί σημαντικά, ιδιαίτερα μετά την πανδημία του COVID-19, η οποία επιτάχυνε τη μετάβαση προς τις διαδικτυακές αγορές και τις ψηφιακές συναλλαγές.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχονται, ο τομέας του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα έχει δει μια σημαντική αύξηση στον τζίρο, φτάνοντας τα 17 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023, ποσό που είναι περισσότερο από τριπλάσιο του αντίστοιχου πριν από έξι χρόνια.

Ο αριθμός των ελληνικών επιχειρήσεων με ενεργή παρουσία στο διαδίκτυο σχεδόν τριπλασιάστηκε σε διάστημα τεσσάρων ετών, αυξηθείς από 9.000 στο τέλος του 2019 σε 25.000, με την πλειοψηφία αυτών των επιχειρήσεων να επεκτείνουν τα φυσικά τους σημεία πώλησης στο διαδίκτυο.

Η ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου B2C (επιχείρηση προς καταναλωτή) αυξήθηκε στα 899 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, μια αύξηση της τάξης του 6% σε σύγκριση με το 2021. Ωστόσο, σημειώνεται ότι για πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η αύξηση του τζίρου του ηλεκτρονικού εμπορίου οφείλεται κυρίως στις υψηλότερες τιμές (πληθωρισμός), και όχι σε αύξηση του όγκου των πωλήσεων.

Η μείωση του όγκου αντισταθμίζεται κάπως από την αύξηση των αγορών διαδικτυακών υπηρεσιών, όπως ταξίδια και δραστηριότητες αναψυχής.Στην Ελλάδα ειδικότερα, ο τζίρος από ηλεκτρονικές παραγγελίες σε επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 10 άτομα ανήλθε σε 20,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, το οποίο αντιπροσωπεύει το 6,9% του συνολικού τους τζίρου.

Αυτά τα δεδομένα προέρχονται από την ετήσια έρευνα για τη χρήση της πληροφορικής και του ηλεκτρονικού εμπορίου στις επιχειρήσεις, καλύπτοντας την περίοδο από 1 Ιανουαρίου 2022 έως 15 Σεπτεμβρίου 2022.

Ο αριθμός των επιχειρήσεων που ασχολούνται με το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξήθηκε κατά 9%, με 38.337 από 39.460 επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο για επαγγελματικούς σκοπούς.Οι προκλήσεις για τις επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία περιλαμβάνουν την προσαρμογή στις νέες συμπεριφορές των καταναλωτών, όπου ένας συνδυασμός διαδικτυακών και εκτός διαδικτύου αλληλεπιδράσεων έχει γίνει η νόρμα.

Με τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα το 2022, οι καταναλωτές έγιναν πιο ευαίσθητοι στις τιμές και προσπάθησαν να εξοικονομήσουν χρήματα συγκρίνοντας και διακρίνοντας τα διαδικτυακά και εκτός διαδικτύου κανάλια αγορών τους.

Συνολικά, το τοπίο του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα εξελίσσεται γρήγορα, με τις επιχειρήσεις να μετακινούνται ολοένα και περισσότερο στο διαδίκτυο και οι καταναλωτές να γίνονται πιο εξοικειωμένοι με τις ψηφιακές συναλλαγές.

Η ανάπτυξη του τομέα είναι ένα θετικό σημάδι για την ελληνική οικονομία, δείχνοντας μια μετάβαση προς πιο σύγχρονες και ψηφιακοποιημένες πρακτικές εμπορίου.

Ιστορική Αναδρομή

Η ιστορική εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα εντοπίζεται στις εξελίξεις της τεχνολογίας και την ταχεία ανάπτυξη του διαδικτύου, που δημιούργησε νέες προοπτικές για τις επιχειρήσεις να επεκταθούν πέρα από τις παραδοσιακές αγορές. Η εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, έχει επηρεαστεί από τις παγκόσμιες τάσεις στο ψηφιακό εμπόριο και την αυξανόμενη προτίμηση των καταναλωτών για ηλεκτρονικές αγορές.

Στα αρχικά στάδια, το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις, όπως ζητήματα εμπιστοσύνης των καταναλωτών, η προσαρμογή των επιχειρήσεων στις διαδικτυακές λειτουργίες και η ανάπτυξη της απαραίτητης υποδομής για διαδικτυακές συναλλαγές. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, με βελτιώσεις στη συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο, στα συστήματα πληρωμών και στο νομικό πλαίσιο που διέπει τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, το ηλεκτρονικό εμπόριο άρχισε να αναπτύσσεται.

Η υιοθέτηση του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα υπήρξε σταδιακή αλλά σταθερή. Αρχικά, η αγορά κυριαρχούνταν από συναλλαγές B2B (business-to-business), αλλά υπήρξε σημαντική στροφή προς τις πλατφόρμες B2C (business-to-consumer) και ακόμη και C2C (consumer-to-consumer). Η ελληνική αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου έχει δει την είσοδο τόσο τοπικών όσο και διεθνών παραγόντων, με διάφορες ηλεκτρονικές αγορές και ηλεκτρονικά καταστήματα που προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών.

Η πανδημία του COVID-19 λειτούργησε ως καταλύτης για την επιτάχυνση του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, καθώς τα lockdown και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης οδήγησαν σε αύξηση των διαδικτυακών αγορών. Αυτή η αλλαγή στη συμπεριφορά των καταναλωτών έχει ωθήσει πολλές παραδοσιακές επιχειρήσεις να δημιουργήσουν ή να ενισχύσουν την παρουσία τους στο Διαδίκτυο για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση για επιλογές online αγορών.

Συνολικά, η τροχιά του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα αντανακλά μια ευρύτερη παγκόσμια τάση προς την ψηφιοποίηση και το διαδικτυακό εμπόριο, με αυξανόμενο αριθμό καταναλωτών και επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε διαδικτυακές συναλλαγές. Η ανάπτυξη του κλάδου αναμένεται να συνεχιστεί καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι καταναλωτικές συνήθειες εξελίσσονται περαιτέρω, υποδεικνύοντας ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον για το ηλεκτρονικό εμπόριο στην ελληνική αγορά

Τρέχουσα Κατάσταση

Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ΕΕΗΕ), το 2023 ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα ανήλθε σε 12,8 δισεκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 20% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η ανάπτυξη αυτή οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η αύξηση της χρήσης του διαδικτύου από τους Έλληνες καταναλωτές, η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου και η αύξηση της υιοθέτησης των ηλεκτρονικών πληρωμών.

Η τρέχουσα κατάσταση του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα είναι θετική. Η αγορά συνεχίζει να αναπτύσσεται με σταθερούς ρυθμούς και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια. Οι βασικοί παράγοντες που αναμένεται να συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα είναι οι εξής:

Η αύξηση του αριθμού των χρηστών του διαδικτύου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΕ, το 2023 το 80% των Ελλήνων είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο αριθμός των δυνητικών πελατών του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι ελληνικές επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν επενδύσει σημαντικά στην βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών τους, όπως η ταχύτητα παράδοσης, η ασφάλεια των συναλλαγών και η εξυπηρέτηση πελατών. Αυτές οι επενδύσεις έχουν οδηγήσει στην αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Η αύξηση της υιοθέτησης των ηλεκτρονικών πληρωμών. Η υιοθέτηση των ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ελλάδα έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΕ, το 2023 το 50% των ηλεκτρονικών αγορών στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν με ηλεκτρονικές πληρωμές. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, καθιστώντας τις ηλεκτρονικές πληρωμές την κύρια μέθοδο πληρωμής για τις ηλεκτρονικές αγορές στην Ελλάδα.

Οι βασικοί τομείς που αναμένεται να σημειώσουν ανάπτυξη στο ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια είναι οι εξής:

Το ηλεκτρονικό εμπόριο αγαθών. Η αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου αγαθών στην Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται με σταθερούς ρυθμούς τα επόμενα χρόνια. Αυτό οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των χρηστών του διαδικτύου στην Ελλάδα, στην βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου και στην αύξηση της υιοθέτησης των ηλεκτρονικών πληρωμών.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο υπηρεσιών. Η αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου υπηρεσιών στην Ελλάδα αναμένεται να σημειώσει σημαντική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όπως η ηλεκτρονική εκπαίδευση, η ηλεκτρονική ψυχαγωγία και η ηλεκτρονική ιατρική περίθαλψη.

Συνολικά, το μέλλον του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα είναι θετικό. Η αγορά αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται με σταθερούς ρυθμούς τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Τεχνολογικές Καινοτομίες

Ο τομέας του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί σημαντικά με την ενσωμάτωση πολλών τεχνολογικών καινοτομιών. Ας δούμε μερικές από αυτές:

Τεχνητή Νοημοσύνη και Μηχανική Μάθηση: Επιχειρήσεις e-commerce στην Ελλάδα χρησιμοποιούν AI και machine learning για να προσφέρουν προσωποποιημένες εμπειρίες στους πελάτες, μέσω προτάσεων προϊόντων, αυτοματοποιημένης εξυπηρέτησης πελατών και προηγμένων αναλυτικών εργαλείων.
Blockchain: Αυτή η τεχνολογία χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της διαφάνειας και της ασφάλειας στις διαδικασίες πληρωμών, καθώς και για την καταγραφή και επαλήθευση της αυθεντικότητας των προϊόντων.
Αυτοματισμός και Ρομποτική: Στην αποθήκευση και την logistics, οι Ελληνικές επιχειρήσεις ενσωματώνουν αυτοματοποιημένα συστήματα και ρομποτικές λύσεις για να βελτιστοποιήσουν τις διαδικασίες και να επιταχύνουν τις παραδόσεις.
Εφαρμογές Πραγματικού Χρόνου: Η χρήση εφαρμογών πραγματικού χρόνου για την παρακολούθηση αποθεμάτων, τη διαχείριση παραγγελιών και την παροχή άμεσης εξυπηρέτησης πελατών είναι πλέον συνηθισμένη.
Κινητές Τεχνολογίες: Η αύξηση των αγορών μέσω κινητών συσκευών έχει οδηγήσει τις επιχειρήσεις στην ανάπτυξη φιλικών προς τον χρήστη κινητών εφαρμογών και βελτιστοποιημένων mobile-first ιστοσελίδων.

Αυτές οι καινοτομίες έχουν βελτιώσει σημαντικά την εμπειρία του ηλεκτρονικού εμπορίου για τους καταναλωτές και έχουν αυξήσει την αποδοτικότητα και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Προκλήσεις και Ευκαιρίες

Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα αντιμετωπίζει ποικίλες προκλήσεις και ταυτόχρονα προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες. Μεταξύ των κύριων προκλήσεων βρίσκονται ο περιορισμένος μέγεθος της τοπικής αγοράς, οι δυσκολίες στον εφοδιασμό και την αποστολή, καθώς και η προκλήσεις σχετικά με την επεξεργασία πληρωμών. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν αυτές τις προκλήσεις με διάφορες στρατηγικές, όπως η στόχευση σε διεθνείς αγορές, η συνεργασία με καθιερωμένους συνεργάτες εφοδιασμού και η ενσωμάτωση αξιόπιστων πυλών πληρωμών.

Επιπρόσθετα, η εμπιστοσύνη των Ελλήνων καταναλωτών προς το ελληνικό ηλεκτρονικό εμπόριο έχει αυξηθεί σημαντικά, φθάνοντας πάνω από το 85% για το έτος 2022. Αυτό, σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση του κράτους και την ενσωμάτωση των πληθωριστικών πιέσεων, οδηγεί σε μια συνεχιζόμενη ανάπτυξη του κλάδου. Οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τον ανταγωνισμό με εστίαση σε εξειδικευμένες κατηγορίες, εξατομικευμένη εμπειρία αγορών και καινοτομία και τεχνολογία, όπως η επαυξημένη πραγματικότητα και τα chatbots.

Μελλοντικές Προβλέψεις

Με βάση τα στοιχεία και τις τάσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, οι μελλοντικές προβλέψεις για το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα είναι οι εξής:

Ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα αναμένεται να ξεπεράσει τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2026.
Το μερίδιο του ηλεκτρονικού εμπορίου στο συνολικό λιανεμπόριο αναμένεται να αυξηθεί στο 25% έως το 2026.
Οι ηλεκτρονικές αγορές θα γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο υπηρεσιών θα σημειώσει σημαντική ανάπτυξη.

Ειδικότερα, οι βασικές τάσεις που αναμένεται να επηρεάσουν το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια είναι οι εξής:

Η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου κινητών συσκευών. Το 70% των ηλεκτρονικών αγορών στην Ελλάδα πραγματοποιούνται ήδη από κινητές συσκευές και η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί.
Η ανάπτυξη του υβριδικού εμπορίου (omnichannel). Οι καταναλωτές θα χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο συνδυαστικά τα φυσικά καταστήματα και τα ηλεκτρονικά καταστήματα για τις αγορές τους.
Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η επαυξημένη πραγματικότητα και η εικονική πραγματικότητα. Αυτές οι τεχνολογίες θα βελτιώσουν την εμπειρία των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο θα πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτές τις τάσεις για να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Για παράδειγμα, θα πρέπει να βελτιώσουν την εμπειρία αγορών από κινητές συσκευές, να αναπτύξουν υβριδικές στρατηγικές και να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες.

Συμπεράσματα